Πρόωρος τοκετός είναι εκείνος που αρχίζει πριν την 37η εβδομάδα της κύησης.
Εκδηλώνεται με πόνους (συστολές της μήτρας) που αν δεν αντιμετωπιστούν έγκαιρα μπορεί να προκαλέσουν προοδευτική διαστολή του τραχήλου της μήτρας και να καταλήξουν στη γέννηση του παιδιού.
Πριν να εκδηλωθούν οι πόνοι μπορεί να παρουσιασθούν ορισμένα συμπτώματα που χαρακτηρίζονται ύποπτα για τη πρόκληση πρόωρου τοκετού. Τα κυριότερα από αυτά είναι τα αυξημένα κολπικά υγρά και κυρίως τα βλεννοαιματηρά, το αίσθημα πίεσης στη κάτω κοιλιά και οι ήπιες κοιλιακές κράμπες.
Τα πραγματικά αίτια του πρόωρου τοκετού δεν είναι γνωστά. Συνηθέστεροι παράγοντες κινδύνου θεωρούνται ο προηγούμενος πρόωρος τοκετός, το κάπνισμα, το αλκοόλ, η χρήση ναρκωτικών ουσιών, η έντονη άσκηση, η πολύδυμη κύηση, οι φλεγμονές του κόλπου, η αιμορραγία στο δεύτερο και τρίτο τρίμηνο της κύησης, και η ανεπάρκεια του τραχήλου.
Η διάγνωση του πρόωρου τοκετού βασίζεται στα συμπτώματα που παρουσιάζει η έγκυος, στη κλινική εξέταση που γίνεται από το Γυναικολόγο και με τη βοήθεια του NST (καρδιοτοκογραφία), του υπερηχογραφήματος (εξέταση του τραχήλου) και του test φιμπρονεκτίνης .
Σε περιπτώσεις που υπάρχουν παράγοντες κινδύνου για πρόωρο τοκετό χορηγείται μια ορμόνη που ονομάζεται προγεστερόνη, με σκοπό τη πρόληψή του.
Για να ανασταλεί ο πρόωρος τοκετός επιβάλλεται η ανάπαυση της εγκύου και η λήψη ειδικών φαρμάκων που λέγονται τοκολυτικά. Ταυτόχρονα χορηγούνται κορτικοστεροειδή (κορτιζόνη) με σκοπό την ωρίμανση των πνευμόνων του εμβρύου, ώστε εάν αποτύχει η τοκολυτική θεραπεία και πραγματοποιηθεί ο τοκετός να μην παρουσιάσει αναπνευστικό πρόβλημα το νεογνό.